قدس آنلاین- سود سهام عدالت بر اساس وعده جدید رئیس سازمان خصوصی سازی تا یک ماه دیگر به حساب مشمولان واریز می­شود؛ مبلغی که قرار بود حدود ۲۰ روز پیش واریز شود، اما فلسفه پرداخت، فرمول محاسبه و نحوه پرداخت آن از نظر نمایندگان مجلس و برخی کارشناسان اقتصادی زیر سؤال رفته است.

امسال قرار است سود سهام عدالت پس از ۱۱ سال از شروع طرح واگذاری، به صورت قانونی به حساب مشمولان واریز شود؛ اما ظاهراً واریز سود برای تمام ۴۷ میلیون مشمول به صورت یکجا مقدور نیست و علاوه بر این آن‌هایی که مابه التفاوت قیمت یک میلیون تومان سهام را (به طور متوسط ۴۷۰ هزار تومان) تسویه نکرده باشند، سود ۱۵۰ هزار تومانی سالانه را به طور کامل دریافت نخواهند کرد.

به گفته رئیس سازمان خصوصی­سازی، قیمت فعلی سهام، دو میلیون تومان است؛ سهامی که البته فعلاً قابل خرید و فروش نیست و آن­طور که علی اشرف پوری حسینی می­گوید هیچ‌گاه به شکل رایگان به مردم داده نشده، بنابراین چنانچه مبلغ ما به التفاوت از سوی مشمولان پرداخت نشود، دولت به همان میزان سهام را به سبد خود باز می­گرداند.

در شرایطی که سازمان خصوصی­سازی اعلام کرده شرکت‌های سرمایه­پذیر تاکنون تنها ۵۰۰ میلیارد تومان (معادل ۱۵ درصد رقمی که باید واریز می­کردند) به حساب این سازمان واریز کرده­اند، پیش­­بینی شده پرداخت سود با اولویت دو دهک پایین که سهام را به صورت رایگان مالک شده­اند، تا فروردین سال آینده به طول بینجامد.

***علل توزیع ناچیز سهام عدالت

یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به توزیع ناچیز سهام بین مردم آن هم پس از ۱۱ سال به خبرنگار ما می­گوید: اصولاً اهداف اصلی واگذاری سهام عدالت که فرهنگ‌سازی برای سهامداری، واگذاری اقتصاد به مردم و خرید شرکت‌ها از محل بیت المال و واگذاری آن به مردم در جهت توسعه برخی مناطق بود، زیر سؤال رفته است. به گفته محمد حسن­نژاد هر آنچه شرکت «بنجل» و زیان­ده بوده به چرخه سهام عدالت، وارد و سودده­هایی نظیر پالایشگاه­ها را خارج کرده­اند، مانند اینکه به شخصی قول واگذاری زمین در بالای شهر را داده باشند؛ اما در زمان تحویل زمینی در روستا را به او تحویل دهند، بنابراین طبیعی است سهام عدالت سود قابل توجهی نداشته باشد.

وی ادامه می­دهد: هر فرد باید ۵۰۰ هزار تومان بپردازد تا به صورت کامل سهامدار شود و سالی ۸۰ هزار تومان سود بگیرد. واقعیت این است که بازدهی سود سهام برای مردم آن هم پس از ۱۰ سال پنج درصد است حال آنکه بانک‌ها امروز ۲۰ درصد سود می­دهند! حسن­نژاد همچنین توزیع این پول را تورم­زا می­داند.

احمد انارکی ‌محمدی دیگر عضو این کمیسیون هم می­گوید: وقتی شرکت‌های سودده از سهام عدالت خارج شده‌اند، از کدام محل به مشمولان، سود می­دهند؟ مگر با درنظر گرفتن چند شرکت ورشکسته، می‌توان به مردم سود داد؟

*واکنش رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس

رئیس کمیسیون اقتصادی هم معتقد است این سود، معادل ارزش دو نان سنگک در ماه قدرت خرید ایجاد می­کند. محمدرضا پورابراهیمی خاطر نشان می­سازد: عجیب است که دولت، هفت شرکت سودآور پالایشگاهی را از فهرست سهام عدالت خارج کرده و به جای آن دو شرکت غیر بورسی کم بازده و زیان‌ده را جایگزین کرده. این اقدام اساساً با هدف­گذاری دولت در پرداخت سود سهام عدالت ناسازگار است.

وی مطالبه اصلی مردم را آزادسازی سهام عدالت می­داند و نه پرداخت سودهای اینچنینی و توزیع قطره چکانی این سود را مصداق اتلاف منابع ملی می­داند ... رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اضافه می­کند: بخشی از سهام شرکت‌ها هنوز ارزش­گذاری و تعیین تکلیف نشده ضمن اینکه در هیچ جای دنیا به جای تجهیز منابع، سراغ خرد کردن منابع نمی­روند، ما می­توانیم به جای ۴۰۰۰ میلیارد تومان تا ۶ ماه دیگر اصل سهام را آزاد کنیم و سود واقعی به مردم بدهیم و از سود حاصله حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان طرح اقتصادی در همین شرکت‌های منتخب ایجاد کنیم.

*پرداخت سود نقدی منتفی می‌شود

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید می‌کند: مجلس پیشنهاد داده تا پرداخت سود سهام عدالت به صورت نقدی به مردم منتفی شود و جناب رئیس جمهور نیز موافقت اولیه خود را با این پیشنهاد نشان داده‌اند.

محمد رضا پورابراهیمی، تصریح می‌کند: از همان سال‌های ابتدایی شروع واگذاری سهام عدالت، ساختار مدیریتی و تصمیم گیری در شرکت‌های سرمایه پذیر با چالش روبه رو شده و به انحراف کشیده شد.

به گفته وی یکی از مشکلات، وجود شرکت‌های زیان‌ده بود، شرایط اقتصادی کشور از جمله کاهش قیمت نفت در سال‌های اخیر نیز مشکل دیگر پیش رو بود.

وی با اشاره به این که مبلغ سود اعلامی توسط دولت برای مجلس نیز قابل قبول نیست، ‌افزود: در این زمینه باید تحقیق و تفحص جدی در زمینه محاسبه این مقدار سود انجام گیرد که در حال پیگیری آن هستیم.

پور ابراهیمی افزود:‌ اگر مبلغ باقیمانده تا یک میلیون تومان توسط مردم پرداخت شود (درحدود ۲۰ هزارمیلیارد تومان)، معادل همان مقداری خواهد بود که قرار است به عنوان سود به مردم پرداخت شود یعنی در واقع دولت از مردم گرفته و به آن‌ها بر می‌گرداند.

به گفته وی شرکت‌های مشمول سهام عدالت به نام مردم ولی به کام دولت شده‌اند.

*تغییر در فهرست ۶۰ شرکت

رئیس اتحادیه کشوری سهام عدالت هم در پاسخ به خبرنگار ما در خصوص دلیل ناچیز بودن سود این شرکت‌ها پس از ۱۱ سال می­گوید: این سود در واقع متعلق به سال ۹۵ و عملکرد سال گذشته شرکت‌ها بوده و سود ۱۰ سال دیگر به تسویه قیمت سهام اختصاص یافته است.

داریوش پاک­بین البته تغییر در فهرست ۶۰ شرکت سهام عدالتی را تأیید می­کند و می­گوید: شرکت‌هایی آمدند و از فهرست خارج شدند؛ اما دلیل جایگزینی برخی شرکت‌ها را نباید لزوماً زیان­ده بودن و یا سودده بودن دانست بلکه سهام عدالت، داستان پیچیده­ای دارد!